Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ

31 Aralık 2008 Tarihli ve 27097 Sayılı Resmî Gazete - 2. Mükerrer

Dış Ticaret Müsteşarlığından:

GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİNE İLİŞKİN TEBLİĞ
İTHALAT: (2009/19)

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, İthalat Rejimi Kararı’nda Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine (GTS) ilişkin tarife tavizlerinden yararlanan eşyalar ile ülkelerin belirlenmesinde esas teşkil eden hususları açıklamak amacı ile yayımlanmıştır.

MADDE 2 – (1) Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında ihdas edilen Gümrük Birliği (GB) çerçevesinde, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) kapsamında En Az Gelişmiş Ülkeler (E.A.G.Ü.), Özel Teşvik Düzenlemeleri Ülkeleri (Ö.T.D.Ü.) ile Gelişme Yolundaki Ülkelere (G.Y.Ü.) ülkemiz tarafından tanınan tek taraflı gümrük vergisi tavizleri İthalat Rejimi Kararı ile belirlenmiş bulunmaktadır.

MADDE 3 – (1) GTS, ülkemizin başta Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) olmak üzere uluslararası yükümlülüklerine uygun olarak, İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede (93 üncü fasıl ve Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (AKÇT) ürünleri hariç) yer alan GB kapsamındaki eşyalar için tatbik edilmekte olup;

- Gümrük vergisi tavizlerinin tek taraflı olması,

- Tavizlerin verilişlerinin bağlayıcı olmaması,

- Tercihlerin kısmen veya tümüyle kaldırılabilmesi,

- Tek taraflı veya uluslararası müzakereler sonucunda yapılacak en çok kayrılan ülke esasına dayalı tarife indirimlerini engelleyici olmaması

temel ilkelerine dayanmaktadır.

(2) GTS kapsamında tanınan tavizli tarifeler, İthalat Rejimi Kararı ekinde yer alan II sayılı Listede “GTS Ülkeleri” sütununa derc edilerek yürürlüğe konulmuştur. GTS’den yararlanacak G.Y.Ü., Ö.T.D.Ü. ve E.A.G.Ü.’ler sırasıyla İthalat Rejimi Kararı EK: 3A, EK: 3B ve EK: 3C sayılı Listelerde yer almaktadır. GTS kapsamında tercihli tarifeler, bu Listelerde belirtilen ülkeler menşeli eşyaların ithalatında uygulanır.

(3) E.A.G.Ü. için İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı listede (93 üncü fasıl ile AKÇT ürünleri hariç) yer alan eşyaların gümrük vergileri askıya alınmıştır. İthalat Rejimi Kararı EK: 5’te yer alan ürünlerin gümrük vergileri Ö.T.D.Ü. için askıya alınırken, G.Y.Ü’ler için ise ürünlerin hassasiyet derecelerine göre gümrük vergileri askıya alınmış veya indirimli gümrük tarifeleri uygulanmıştır.

MADDE 4 – (1) Taviz tanınan eşyalar hassaslık derecesine göre, İthalat Rejimi Kararı (EK: 5) sayılı Listede “hassas” ve “hassas olmayan” olarak iki gruba ayrılır. Eşyanın ait olduğu hassaslık grubu değiştirilebilir.

(2) Hassas ürünlerde, maktu gümrük vergileri % 30 oranında azaltılmış, nispi gümrük vergileri ise İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede Diğer Ülkeler (D.Ü.) sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden 3,5 puan indirilmiştir. Ancak, 50 ila 63 üncü fasıllar (bu fasıllar dahil) arasında yer alan hassas ürünlerde, İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden % 20 oranında indirim yapılmıştır. GTS kapsamında tanınan tercihli tarifenin nihai oranı 1 inci ondalık sayıya yuvarlanmıştır.

(3) Ayrıca, AB’nin yürürlükteki mevzuat hükümleri dikkate alınarak, bazı eşya için bir üst fıkrada belirtilen tavizlerden daha tercihli gümrük tarifeleri uygulanmıştır.

(4) Tercihli tarife uygulaması sonucunda nispi vergi oranlarının % 1 veya daha az olması, maktu vergilerin 2 EURO (€) veya daha az olması durumunda, G.Y.Ü. için gümrük vergileri askıya alınmıştır.

MADDE 5 – (1) GTS kapsamı sektörler İthalat Rejimi Kararı EK: 4’te yer almaktadır. GTS’den sağlanan tercihli tarifeler, İthalat Rejimi Kararı (EK: 3 A) sayılı Liste’de belirtilen ilgili ülkeler itibariyle hariç tutulan sektörler için uygulanmaz.

MADDE 6 – (1) GTS kapsamında sağlanan tavizler;

- Temel insan ve işçi hakları ile çevreye ilişkin uluslararası sözleşmelerde belirlenen prensiplerin ciddi ve sistematik bir şekilde ihlal edilmesi,

- Türkiye sanayisi üzerinde olumsuz etki yapan haksız ticari uygulamalar,

- Menşe kurallarının sistematik bir biçimde ihlal edilmesi,

- DTÖ tarafından haksız ticari uygulamaların tespit edilmesi,

- GB’nin etkin işleyişine zarar verecek şekilde trafik sapmasına neden olması,

- Uluslararası Çalışma Örgütü Konvansiyonlarında belirtilen kölelik ya da angaryanın herhangi bir türünün uygulanması,

- Uyuşturucu ticaretine ilişkin gümrük kontrollerinin yetersiz olması,

- Mahkumlara yaptırılan ürünlerin ihrac edilmesi,

- Dünya Bankası tarafından bir ülkenin yüksek gelir grubunda sınıflandırılması,

halinde ilgili ülkeler menşeli eşyalar için belirli veya belirsiz süreyle geçici veya daimi olarak askıya alınabilir.

MADDE 7 – (1) GTS kapsamında tavizden faydalanan ülke menşeli bir eşyanın ithali benzer ya da doğrudan rakip bir eşyanın yerli üreticisinin ciddi zarar görmesine neden olur ya da ciddi zarar tehdidi yaratır ise ilgili ülke menşeli bu eşya için İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri yeniden yürürlüğe konulabilir.

(2) Ayrıca, gerekli hallerde, GTS kapsamında yer alan eşya ve/veya sektör, GTS’den yararlanacak ülke için hariç sektörler kapsamına alınabilir.

(3) Yukarıda belirtilen hususlar nedeniyle GTS kapsamı dışına alınan ilgili ülke/ülkeler, yapılacak değerlendirme sonucunda tekrar GTS kapsamına dahil edilebilir.

MADDE 8 – (1) Türkiye, Gümrük Birliğinin etkin işleyişini teminen, GTS kapsamında gerekli düzenlemeleri yapma hakkını saklı tutmak kaydıyla, AB’nin konu hakkındaki düzenlemelerini esas alır ve bu çerçevede, mevzuatında gerekli uyumlaştırmayı yapar.

MADDE 9 – (1) 31/12/2007 tarihli ve 26743 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalat (2008/19) sayılı “Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ” yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2009 tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.

DTM'den Ticari Savunma Araçlarına Karşı Avukatlık/Danışmanlık Hizmeti Harcamalarına Destek

Avrupa Birliği'nin 8 Mayıs 2008'de Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti ve Moldova menşeli filmaşine (çelik tel) ilişkin olarak bir dampinge karşı soruşturma başlatması vesilesiyle aklımıza geldi: Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ülkemiz ihraç ürünlerine karşı açılan ticaret politikası önlemi soruşturmaları (ve ayrıca Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi - GTS uygulamaları) nedeniyle satın alınan avukatlık/danışmanlık hizmeti harcamalarına destek veriyor.

Müsteşarlık makamının onayıyla yürürlüğe giren bir yönergeyle düzenlenen ihracata yönelik bu destekten ihracatçı ve ihraç kayıtlı üretim yapan firmalar bağlı bulundukları ihracatçı birlikleri aracılığıyla faydalabiliyor. Destek 40.000 USD'lik bir tavana tabi olarak avukatlık masraflarının % 50'si oranında. İhracatçı birlikleri ayrıca soruşturma konusu ürünlerin genel ihracatına yönelik olarak ortak hizmet alımına da gidebiliyor. Bu durumda avukatlık hizmetlerinde 60.000 USD'lik, danışmanlık hizmetlerinde 20.000 USD'lik bir tavana tabi olarak masrafların tamamı karşılanıyor. GTS uygulamalarında ise bu tutar 50.000 USD.

Yönerge doğrultusunda ihracatçı birlikleri ortak hizmet alımı için teklif çağrısı usulünü kullanıyor. Nitekim İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri de Aralık 2007'de aldığı kararla Avrupa Birliği'nin Türkiye menşeli filmaşin, Amerika Birleşik Devletleri'nin boru ithalatına ilişkin olarak başlatmış olduğu soruşturma sürecinde zarar tespit aşamasında avukatlık hizmetleri alacağını ilan etmişti.

03 Ağustos 2007 tarih ve 1151 sayılı Makam Onayı ile uygun görülen son Yönerge aşağıdaki şekilde:

Ticaret Politikası Önlemleri Soruşturmaları ve Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Uygulamaları Kapsamında Firmalarca Satın Alınan Avukatlık/Danışmanlık Hizmeti Harcamalarının Desteklenmesi Hakkında Yönerge

BİRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ VE TANIMLAR

Amaç
Madde 1- Bu Yönergenin amacı, yurt dışında muhatap olunan ticaret politikası önlemi soruşturmaları ve ülkemiz ihraç ürünlerinin yararlandığı Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi uygulamaları kapsamında firmalarca satın alınan avukatlık/danışmanlık hizmetleri için İhracatçı Birlikleri bütçesinden yapılan destek ödemelerini düzenlemektir.,

Tanımlar
Madde 2- Bu Yönerge'de geçen;
a. Avukatlık/Danışmanlık Firması: Firma veya Birlikçe soruşturma kapsamında avukatlık/danışmanlık hizmeti satın alınan yerli veya yabancı firmaları,
b. Birlik: Soruşturmaya muhatap firmanın üyesi bulunduğu İhracatçı Birliği'ni,
c. Destek: Firmanın veya Birliğin avukatlık/danışmanlık firmalarından satın aldığı hizmetin bedeline yönelik bu Yönerge kapsamında ilgili Birlik tarafından sağlanan maddi destek miktarını,
ç. Firma: Soruşturmaya muhatap olan ve bu Yönerge'nin 3'üncü maddesinde geçen nitelikleri haiz firmayı,
d. Genel Sekreterlik: Birlik Genel Sekreterliğini,
e. İlişkili firmalar: Bir firmanın, sermaye ve yönetim ilişkileri çerçevesinde başka bir firmanın asgari %50 oranında hissesine veya asgari %50 oranında oy hakkına veya yönetim kurulu üyelerinin asgari %50'sini seçme hakkına veya yönetim kurulu üyelerinin asgari %50'sine sahip olması halinde, bu firmalardan her birini,
f. Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığı'nı,
g. Soruşturma: Firmanın muhatap olduğu, ilk kez açılan damping, sübvansiyon ve korunma önlemleri soruşturmaları ile yürürlükte olan damping, telafi edici önlem ve korunma önlemlerinin gözden geçirme soruşturmalarını,
ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
KAPSAM, BAŞVURU ŞEKLİ VE DESTEK MİKTARI

Desteklenecek Firma
Madde 3- Soruşturmalar kapsamında desteklenecek firmanın, soruşturma açıldığı yıldan önceki son iki takvim yılında, soruşturma konusu ürünün yer aldığı Birliğin iştigal alanına giren tüm ürünlerde, üyesi bulunduğu Birlik üzerinden toplam asgari 1 Milyon ABD Doları değerinde fiili ihracat yapması veya üyesi bulunduğu Birlik üzerinden gerçekleştirilecek ihracat kaydı ile imalat yapması gerekir.
İlişkili firmalar olması durumunda, aynı soruşturma için bu firmalardan sadece birine destek verilebilir.

Uygunluk Değerlendirmesi
Madde 4- Destek talebinde bulunan firma, soruşturma açıldıktan sonra en geç 3 ay içerisinde, soruşturma hakkında kısa bilgi içeren notu ve son iki takvim yılında soruşturma konusu ürünün yer aldığı Birliğin iştigal alanına giren tüm ürünlerde, üyesi bulunduğu Birlik üzerinden toplam asgari 1 Milyon ABD Doları değerinde fiili ihracat yaptığını veya üyesi bulunduğu Birlik üzerinden gerçekleştirilecek ihracat kaydı ile imalat yaptığını gösteren Gümrük Beyannamesi örnekleri ile Genel Sekreterliğe müracaat eder. Genel Sekreterlik, 3 üncü maddede belirtilen kriterlere uygunluk açısından başvuruyu değerlendirir ve sonucu firmaya en geç 30 gün içinde bildirir.
Firmanın talebiyle açılan, yürürlükteki telafi edici önlemlere yönelik idari gözden geçirme soruşturmalarında, başvurunun Genel Sekreterlikçe değerlendirmeye alınabilmesi için firmanın 7 inci maddede belirtilen Müsteşarlık onayını almış olması ve soruşturmayı yürütecek olan kuruma bu onay tarihinden sonra başvuru yapmış olduğunu kanıtlayan belgeyi Genel Sekreterliğe ibraz etmesi gerekir.

Müracaat Şekli ve İstenilen Belgeler
Madde 5- Başvurusu Genel Sekreterlikçe uygun bulunan firma, destekten yararlanmak için, soruşturmanın nihai sonucunun açıklanmasını müteakip, aşağıda belirtilen belgelerle Genel Sekreterliğe müracaat eder.
a. Avukatlık firmasıyla yapılan ve avukatlık ücreti ile diğer giderleri ayrı ayrı gösterir sözleşmenin aslı veya noter veya Genel Sekreterliğin aslını görerek onayladığı sureti,
b. Avukatlık firmasına yapılan ödemeye ilişkin faturanın aslı veya noter veya Genel Sekreterliğin aslını görerek onayladığı sureti,
c. Avukatlık bedelinin ödendiğini gösterir banka dekontunun aslı veya noter veya Genel Sekreterliğin aslını görerek onayladığı sureti.
Yukarıda belirtilen belgelerle müracaat eden firmalara, Birlik Yönetim Kurulu tarafından, bütçe imkanları dahilinde destek verilebilir.

Destek Miktarı
Madde 6- Birlik Yönetim Kurulu tarafından kabul edilen başvuru kapsamında, firmanın soruşturma başına yaptığı avukatlık masraflarının %50'si Birlik bütçesinden karşılanabilir. Yapılan ödeme 40.000 ABD Dolarını geçemez.
Destek, Birlik tarafından soruşturma bazında verilir. Aynı ülkede aynı ürün ile ilgili açılan her bir soruşturma Birlik tarafından ayrı ayrı desteklenebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL HÜKÜMLER

Telafi Edici Vergi Gözden Geçirme Soruşturmaları
Madde 7- Firmanın talebiyle açılan, yürürlükteki telafi edici önlemlere yönelik idari gözden geçirme soruşturmalarında,firmanın soruşturmayı yürütecek olan kuruma başvurusunu yapmadan önce, hizmet satın alacağı avukatlık firmasına yaptırdığı ve soruşturmanın muhtemel sonuçlarını gösterir çalışmayla birlikte Müsteşarlığa başvurarak onay alması gerekir. Müsteşarlık bu başvuruyu 45 gün içerisinde değerlendirerek, sonucu firmaya ve genel Sekreterliğe bildirir.
Bu Yönerge yürürlüğe girdikten sonra, Müsteşarlık onayı almadan yürürlükte olan telafi edici önlemlerin gözden geçirme soruşturmasının açılması için ilgili ülke makamlarına başvuru yapan firma, başvuru yaptığı bu soruşturma ile bu soruşturmanın başlangıç tarihinden itibaren 2 yıl boyunca başlatılacak diğer tüm soruşturmalar için bu Yönerge kapsamındaki desteklerden faydalanamaz.

Ortak Hizmet Alımı
Madde 8- Soruşturmaya konu ürün ihracatının genel savunmasına yönelik olması kaydıyla, Birlik Yönetim Kurulu'nun kararı ve Müsteşarlık onayı ile doğrudan ilgili Birlik tarafından da avukatlık hizmeti satın alınabilir.
Birinci fıkra hükmü çerçevesinde avukatlık hizmeti satın alımlarında, sözleşmenin avukatlık ücretine ilişkin kısmının tamamı ilgili Birlik bütçesinden karşılanabilir, ancak bu kapsamda yapılacak ödeme miktarı 60.000 ABD Dolarını aşamaz. Bu miktar, ihtiyaç duyulduğu durumlara, Müsteşarlık onayı ile artırılabilir.
Birlik tarafından yapılacak genel savunmalar için danışmanlık hizmeti alınması durumlarında ise, danışmanlık firmasına ödenen ücretin tamamı, Birlik Yönetim Kurulu'nun kararı ve Müsteşarlık onayı ile ilgili Birlik bütçesinden karşılanabilir, ancak bu kapsamda yapılacak ödeme miktarı 20.000 ABD Dolarını aşamaz. Bu miktar, ihtiyaç duyulduğu durumlarda, Müsteşarlık onayı ile arttırılabilir.

Madde 9- Soruşturmalar kapsamında ortak hizmet alımı gerçekleştirilmesi halinde;
a. Avukatlık firmalarından teklif alınması için Birlik internet sitesinin yanı sıra ulusal veya uluslararası yayın yapan en az iki gazete/dergide duyuru yapılır ve ayrıca soruşturma açılan ülkede faaliyet gösteren Ticaret Müşavirlikleri vasıtasıyla belirlenecek avukatlık firmalarından teklif yapmaları talep edilir.
b. Tekliflerin, saat başı ve paket çalışma ücretleri ile avukatlık firmalarının daha önce savundukları davaları da kapsayan bilgileri içerir mahiyette olması zorunludur.
c. Alınan bu teklifler, mer'i İhracatçı Birlikleri Satınalma Yönetmeliği çerçevesinde değerlendirilir ve Birlik görüşü ile birlikte Müsteşarlık onayına sunulur.

Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) Kapsamında Sağlanacak Destek
Madde 10- Çeşitli ülkeler tarafından uygulanan ve ülkemiz ihraç ürünlerinin de yararlandığı GTS uygulamalarına ilişkin olarak, Birlik Yönetim Kurulu'nun kararı ve Müsteşarlık onayı ile Birlikçe avukatlık hizmetleri satın alınmasına karar verebilir. Bu durumda, Birlik tarafından sözleşme yapılan avukatlık firmasına ödenen ücretin tamamı ilgili Birlik bütçesinden karşılanabilir. Ancak, destek miktarı başvuru bazında 50.000 ABD Dolarını aşamaz. Bu miktar, ihtiyaç duyulduğu durumlarda, Müsteşarlık onayı ile arttırılabilir.
Alınmasına karar verilen bu tür hizmet alımları, 9 uncu maddede belirtilen usul çerçevesinde yapılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
DİĞER HÜKÜMLER

Raporlama
Madde 11- Bu Yönerge kapsamında firmalara sağlanan desteklere ilişkin detaylı raporlar, Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki defa Genel Sekreterlikçe Müsteşarlığa intikal ettirilir.

Yetki
Madde 12- Bu Yönergede düzenlenen hususlara ilişkin usul ve esasları belirlemeye, uygulamaya ilişkin talimatlar vermeye, işbu yönergenin mahiyeti ve kapsamındaki özel ve zorunlu durumlarda ortaya çıkacak hususları inceleyip sonuçlandırmaya Müsteşarlık yetkilidir.

Geçici Madde 1- Yönergenin yürürlüğe girdiği tarihte devam etmekte olan soruşturmalar kapsamında, bu Yönerge'de öngörülen desteklerden yine bu Yönerge'de belirtilen esas ve usuller çerçevesinde yararlanabilir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler
Madde 13- 10 Ekim 2006 tarih ve 1476 sayılı Müsteşarlık Makamı Onayı ile uygun görülen Ticaret Politikası Önlemleri Soruşturmaları ve Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi uygulamaları Kapsamında İhracatçı Firmalarca Satın alınan Avukatlık/Danışmanlık Hizmeti Harcamalarının Desteklenmesi Hakkında Yönerge yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük
Madde 14- Bu Yönerge hükümleri Müsteşarlık talimatı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 15- Bu Yönerge hükümleri Müsteşarlık tarafından yürütülür.