18 Aralık 2008 tarih ve 27084 sayılı Resmi Gazete
Dış Ticaret Müsteşarlığından:
İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ
(2008/35)
BİRİNCİ KISIM
Genel Bilgi ve İşlemler
Mevcut önlem ve soruşturma
MADDE 1 – (1) Halen, 14/1/2003 tarihli ve 24993 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2003/1 sayılı Tebliğ ile yürürlüğe giren Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli 9609.10 gümrük tarife pozisyonu (GTP) altında yer alan “kurşun kalemler ve kurşun boya kalemleri” için 3.16 ABD Dolar/(144 Adet) dampinge karşı vergi yürürlüktedir.
(2) Dampinge karşı önlemin sona ermesinin damping ve zararın devamına veya yeniden meydana gelmesine yol açacağı iddiasıyla Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. ile Fatih Kalem San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılan başvuru üzerine 4/12/2007 tarih ve 26720 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2007/22 sayılı Tebliğ ile başlatılan nihai gözden geçirme soruşturması, Dış Ticaret Müsteşarlığı (Müsteşarlık) İthalat Genel Müdürlüğü (Genel Müdürlük) tarafından yürütülerek tamamlanmıştır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 4412 sayılı Kanunla değişik 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun, 20/10/1999 tarih ve 99/13482 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar ve 30/10/1999 tarihli ve 23861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) hükümleri çerçevesinde yürütülen nihai gözden geçirme soruşturması sonuçlarını içermektedir.
Bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi
MADDE 3 – (1) Soruşturma açılmasını müteakip, söz konusu ürünün bilinen yerli üreticilerine, Müsteşarlıkça tespit edilen ithalatçı ve ihracatçıları ile tespit edilemeyen ÇHC’de yerleşik diğer üretici/ihracatçılara iletilebilmesini teminen Çin Halk Cumhuriyeti’nin Ankara Büyükelçiliğine soru formları gönderilmiştir.
(2) Taraflara soru formunu yanıtlamaları için posta süresi dâhil 37 gün süre tanınmış olup, tarafların süre uzatımı yönündeki makul talepleri karşılanmıştır.
(3) Yerli üretim dalı soruşturma süreci boyunca Müsteşarlık ile işbirliği içinde olmuş ve gerektiğinde talep edilen ilave bilgi ve belgeleri temin etmişlerdir. Soruşturma döneminde ithalat gerçekleştirdiği tespit edilen 21 ithalatçı firmaya soru formu gönderilmiş, bu firmaların 9’undan cevap alınmıştır.
(4) Soru formu gönderilen ÇHC’de yerleşik ihracatçı/üreticilerden herhangi bir cevap alınamamıştır.
Yerinde doğrulama soruşturması
MADDE 4 – (1) Yönetmeliğin 21 inci maddesi çerçevesinde yerli üreticiler Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. ile Fatih Kalem San. ve Tic. A.Ş. nezdinde yerinde doğrulama soruşturması gerçekleştirilmiştir.
İlgili tarafların bilgilendirilmesi
MADDE 5 – (1) Soruşturma açılmasını müteakip, soruşturma konusu ülkenin Büyükelçiliğine söz konusu ülkede yerleşik üretici/ihracatçılara iletilmek üzere şikayetin gizli olmayan metni ve soruşturma açılış Tebliği gönderilmiştir.
(2) Ayrıca, ilgili taraflardan alınan bilgi ve belgelerin gizli olmayan özetleri talep eden bütün ilgili tarafların bilgisine sunulmuştur.
(3) Tarafların soruşturma boyunca ortaya koyduğu tüm bilgi, belge ve görüşler incelenmiş, mezkur görüşlerden mevzuat kapsamında değerlendirilebilecek olanlarına bu Tebliğin ilgili bölümlerinde cevap verilmiştir.
Gözden geçirme dönemi
MADDE 6 – (1) Önlemin yürürlükten kalkması durumunda, dampingin ve zararın devamı veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığının belirlenmesi için 1/1/2004-30/9/2007 arasındaki dönem gözden geçirme dönemi olarak alınmıştır.
İKİNCİ KISIM
Soruşturma Konusu Ürün ve Benzer Ürün
Soruşturma konusu ürün ve benzer ürün
MADDE 7 – (1) Soruşturma konusu ürün mevcut önleme tabi 9609.10 gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) altında yer alan “kurşun kalemler ve kurşun boya kalemleri”dir.
(2) Bu tür kalemler genellikle ağaç veya plastik cidarlı olup, içerisine yerleştirilmiş grafit veya renkli minesi ile yazma, çizme ve boyama işlevi görmektedir. Dış yüzeyleri boyalı veya boyasız halde bulunabilmektedir. Grafit mineliler kurşun kalem olarak, renkli mineliler boya kalemi olarak adlandırılmaktadır. Kurşun kalemler aynı zamanda silgi ile teçhiz edilmiş olabilmektedir. Normal olarak, söz konusu kalemler 175 mm boyunda (yarım boy kalemler 100 mm, silgili kalemler 190 mm), 7-7,5 mm çapında, daire, altıgen veya üçgen gibi değişik kesitlere sahiptir. Söz konusu kalemler genel kullanım alanına sahip olup, yaygın şekilde okullar ve ofislerde kullanılmaktadır.
(3) Yerli üretim dalı tarafından imal edilen kurşun kalemler ve kurşun boya kalemleri ile soruşturma konusu ülke menşeli kalemlerin benzer ürün olduğu tespiti mevcut önleme esas soruşturmada (esas soruşturma) yapılmıştır. Bu soruşturmada ise gerek yerli üretim dalı tarafından gerekse soruşturma konusu ülkeden ithal edilen önleme konu kurşun kalemler ve kurşun boya kalemlerinin işlevsel ve fiziksel özellikleri, kullanım alanları, dağıtım kanalları, kullanıcıların algılaması ve birbirini ikame edebilmeleri açısından benzer ürün olma durumunu ortadan kaldıracak yönde bir tespitte bulunulmamıştır.
(4) Bu durumda, ÇHC menşeli soruşturma konusu ürünler ile yerli üretim dalı tarafından imal edilen kurşun kalemler ve kurşun boya kalemlerinin benzer ürünler olduğu tespiti geçerliliğini korumaktadır.
(5) Ayrıca, aksesuarlı diye tabir edilen (silgi tepeli, kalemtıraş tepeli, zincirli silgi tepeli, tüy tepeli vb.) kalemlerin yerli üretim dalı tarafından üretilmediği bu ürünlerin ayrı ürünler olduğu bu yüzden benzer ürün sayılamayacağı yönündeki iddialar, söz konusu ürünlerin üretim teknikleri, işlevsel ve fiziki özellikleri, dağıtım kanalları, kullanım amaçları, tüketicilerin algılaması ve birbirini ikame edebilmeleri açısından değerlendirildiğinde yerinde bulunmamıştır. Diğer taraftan, ağaç cidarlı kalemlerin temel özelliklerinin, üzerindeki aksesuarlarla değişmediği anlaşılmaktadır. Kaldı ki, benzer ürün tanımının karşılanması için yerli üreticinin o anda dünyada mevcut olan bütün tip veya çeşitleri soruşturma dönemi içinde üretmiş olması gibi bir gereklilik bulunmamaktadır.
(6) İthalatçı soru formuna verilen yanıtlarda, yerli ürün ile ithal edilen ürün arasındaki en önemli tercih sebebinin fiyat farklılığı olduğu belirtilmiştir. Öte yandan kurşun kalemler ve kurşun boya kalemlerinin yerli üretimce arzının yurtiçi talebinin altında kaldığı, yerli üretim dalının kapasite olarak Türkiye pazarına hitap edecek ve tüm talebi karşılayacak konumda olmadığı iddia edilmiştir. Söz konusu iddialara ilişkin olarak yerli üretim dalı nezdinde yapılan yerinde incelemelerde, yerli üretimin değişik nitelikteki söz konusu ürünler için talebi büyük ölçüde karşılamaya yetecek kapasiteye sahip olduğu tespit edilmiştir.
(7) Öte yandan, fiyat farklılığının tercih sebebi olarak gösterilmesi, konuya ilişkin diğer bilgiler ışığında yerli ürünün benzer ürün olmamasına değil, ithal ürünle yerli ürün arasında fiyat rekabetine işaret etmektedir.
(8) Soruşturma konusu ürün ile ilgili açıklamalar genel içerikli olup, uygulamaya esas olan GTİP ve karşılığı eşya tanımıdır. Bununla beraber, soruşturma konusu eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan tarife pozisyonlarında ve/veya tanımlarında yapılacak değişiklikler bu Tebliğ hükümlerinin uygulanmasına halel getirmez.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Dampingin Devamı veya Yeniden Meydana Gelmesi İhtimali
Dampingin devamı veya yeniden meydana gelmesi ihtimali
MADDE 8 – (1) Yönetmeliğin 35 inci maddesi hükmü gereğince, yerli üretim dalının, önlemin ortadan kalkması halinde dampingin devam edeceği ya da yeniden meydana geleceğine ilişkin iddiası çerçevesinde önleme konu ülkenin üretim kapasitesi, ihracat kabiliyeti ve ihraç fiyatları, diğer ülkelerce uygulanan ticaret politikası önlemleri, Türkiye’ye ihraç fiyatının mevcut haliyle dampingin devamına işaret edip etmediği gibi unsurlar incelenmiş; bu incelemenin sonuçları ışığında önlemin kalkması halinde dampingin devamı ya da tekrarının muhtemel olup olmadığı değerlendirilmiştir.
a) Fiyat karşılaştırması
(1) Yönetmeliğin 35 inci maddesi hükmü gereğince, yürürlükteki önlemin sona ermesi halinde dampingin devam etmesi veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığının değerlendirilmesi amacıyla gösterge niteliği taşıyan ve 2007 yılı 9 aylık verilere dayanan bir damping marjı hesabı yapılmıştır. ÇHC’de yerleşik ihracatçı firmalar işbirliğinde bulunmadığından, eldeki en iyi veriler kullanılarak bir normal değer oluşturulmuş; Türkiye’ye ihraç fiyatı ise her iki tür kalem için TÜİK verilerinden temin edilmiştir. ÇHC için ihraç fiyatı tespitinde, 2007/9 aylık döneme ait TÜİK ithalat istatistiklerinde yer alan ortalama CIF fiyatları baz alınmıştır. İstatistiklerde yer alan birim fiyatlarının Kg cinsinden bulunması ve sektörde geçerli birimin 144 adeti ifade eden gros olması nedeniyle yerli üretim dalından edinilen bilgiler neticesinde Kg’den grosa geçiş yapılırken Kg cinsinden miktar 0,8’e bölünmüştür. Buna göre ÇHC menşeli “Kurşun kalemler (Grafitli)” için birim ihraç fiyatı 5,51 ABD Doları/gros CIF, “Boyama kalemleri ve diğerleri” için ise 5,10 ABD Doları/gros CIF olarak tespit edilmiştir.
(2) Bu verilere dayanarak önleme konu ülke için hesaplanan damping marjı “kurşun kalemler” için %63,6 ve “boyama kalemleri” için %117,7 oranında belirlenmiştir.
b) Önleme tabi ülkenin dünya pazarındaki durumu
(1) Çin Halk Cumhuriyeti birçok sektörde olduğu gibi kırtasiye sektöründe de oldukça geniş bir üretim altyapısına ve yüksek üretim kapasitesine sahip bulunmakta ve sürekli kapasite artışı gerçekleştirmektedir. ABD’nin Temmuz 2000 tarihinde yürürlükte bulunan Ç.H.C. menşeli kurşun kalemler için yürüttüğü nihai gözden geçirme soruşturması bildiriminde yazım araçları ile ilgili hazırlanmış bir pazar raporuna göre, 2003 yılında Ç.H.C.’de 400’e yakın kurşun kalem üreticisi firma faaliyette bulunmaktadır.
(2) Avrupa Yazım Araçları Üreticileri Birliği-EWIMA’nın yayınladığı Çin 1999-2006 yılı ihracat istatistiklerinden de görüleceği üzere, ÇHC’nin 1999 yılında 37.562.000 gros olan önlem konusu kalemler ihracatı 2006 yılında 74.590.000 gros’a yükselmiştir. Bu ortalama yıllık %10.3’lük bir büyümeyi ifade etmektedir. Bir başka ifade ile de, Çin’in önlem konusu kalemler ihracat miktarı 7 yılda yaklaşık 2 katına çıkmıştır.
(3) Dünya Ticaret Merkezi (ITC-International Trade Center) verilerine göre ise 2006 yılında dünya toplam ağaç cidarlı kalemler ihracatının %30’unu Ç.H.C. gerçekleştirerek ihracatçı ülkeler arasında ilk sırada yer almaktadır. Her iki kaynaktan elde edilen veriler ışığında, söz konusu ülkenin yüksek üretim ve ihracat kapasitesiyle dünya pazarına hakim konumda olduğu; mevcut ihracat kapasitesinin Türkiye pazarının 20-30 katı büyüklüğe sahip olduğu anlaşılmaktadır.
(4) Bu gelişme ÇHC’nin gerçekleştirdiği yatırımlarla kurulu kapasitesini artırdığını ve artan üretim kapasitesi doğrultusunda da ihracat miktarını önemli oranda artırdığını göstermektedir.
c) Önleme tabi ülkenin diğer ülke pazarlarındaki durumu
(1) ÇHC, pek çok üründe olduğu gibi, kurşun kalemler ve boya kalemlerinde de düşük fiyata dayalı rekabet stratejisi ile hemen her ülkede kendisine pazar bulabilmektedir. Bunun ana sebebi düşük fiyatlı ürünlere olan müşteri ve/veya tüketici tercihi ve talebidir.
(2) 1999-2006 dönemi Çin ihracat istatistiklerine göre ÇHC’nin önlem konusu ürünler ihracat miktarı %98.6’lık bir büyüme göstermiştir. Ortalama yıllık %10.3’lük bir büyümeyi ifade eden Çin’in miktar bazındaki ihracat rakamlarındaki bu hızlı gelişme, Dünya genelinde gerek alternatif yazım gereçlerinden, gerekse de bilgisayarlaşma ve teknoloji kullanımının yaygınlaşmasından dolayı tüketiminin pek artmadığı düşünülen önlem konusu ürünlerde ÇHC’nin giderek pazar payını arttırdığını göstermektedir.
ç) Esas soruşturmada tespit edilen damping marjı ve mevcut fiyatlar
(1) Esas soruşturma esnasında tespit edilen damping marjı, ihracatçı firmaların önlemin yürürlükten kalkması halindeki muhtemel fiyat politikalarını yansıtacak önemli bir gösterge niteliği taşıdığından soruşturmada dikkate alınmıştır. Esas soruşturma sırasında söz konusu üretici/ihracatçı firmalar için damping marjı “kurşun kalemler ve kurşun boya kalemleri” için 3,16 ABD Dolar/(144 Adet) oranında tespit edilmiştir.
(2) TÜİK verilerine göre, Ç.H.C. menşeli kurşun kalemlerin ortalama fiyatı, önlem öncesi 2002 yılında 1,42 ABD Doları/gros iken, düzenli biçimde artarak 2006 yılında ortalama birim fiyat 5,58 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiş, 2007/9 döneminde ise ithalat birim fiyatı 5,51 ABD Doları/gros olarak TÜİK verilerine yansımıştır. Diğer ülkelerden yapılan kurşun kalemler ithalatında fiyatlar 2002 yılında 4,59 ABD Doları/gros, 2003, 2004, 2005 yıllarında 3,8 ABD Doları/gros olmuş, 2006 ve 2007/9 döneminde ise sırasıyla 3,64 ve 3,51 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiştir.
(3) Boyama kalemlerinin Ç.H.C.’den yapılan ithalatında oluşan ortalama fiyatlara bakıldığında, fiyatlar 2002 yılında 1,01 ABD Doları/gros iken önlem yürürlüğe girdikten sonra sürekli artarak 2005 yılında 6,09 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiş, 2006 yılı ve 2007/9 döneminde tekrar düşerek sırasıyla 3,80 ABD Doları/gros ve 5,10 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiştir. Diğer ülkelerden yapılan ithalatta ise fiyatlar 2002 yılında 2,38 ABD Doları/gros, 2007/9 döneminde ise artmaya devam ederek 5,33 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiştir.
(4) ÇHC menşeli kurşun kalem ve boyama kalemlerinin 2002 yılından günümüze fiyat gelişimi izlendiğinde, söz konusu ürünlerde bir fiyat artışının yaşandığı görülmekle birlikte adı geçen ülkeden yapılan ithalatın ürün kompozisyonunda bir değişme olduğu önlem sonrasında ithalatın aksesuarlı ve katma değeri daha yüksek ürünlere yöneldiği gözlemlenmiştir.
(5) Diğer taraftan önleme tabi ülkenin 2007 yılı içerisinde Avrupa Birliği’nin 27 üye ülkesine yapmış olduğu ağaç cidarlı kalem ihracat verilerinin incelenmesi neticesinde söz konusu ülkelere yapılan ihracatın birim fiyatlarının 3,43 ABD Doları/gros olduğu tespit edilmiş olup, bu durum Türkiye’ye yapılan ihracattaki fiyat artışının ürün kompozisyonundaki değişimden kaynaklandığına ilişkin değerlendirmeyi doğrulamakta ve önlemin yürürlükten kalkması durumunda dampingli ithalatın fiyatlarının daha da düşmesi potansiyelinin bulunduğunu göstermektedir.
(6) Ayrıca, mevcut verilere göre yapılan damping hesaplamaları hala ciddi ölçüde dampingin varlığına işaret etmektedir.
(7) Öte yandan Çin Halk Cumhuriyeti menşeli söz konusu ürün için alınan dampinge karşı önlemi müteakip, Tayland’dan önlem konusu ürüne yönelik açılan önlemin etkisiz kılınmasına karşı soruşturma sonucunda Tayland menşeli ve/veya çıkışlı olan eşyanın Türkiye’ye ithalinde, 3,16 ABD Doları/144 Adet oranında dampinge karşı vergi yürürlüğe konmuştur. Söz konusu soruşturma ve müteakibinde alınan önlem Çin Halk Cumhuriyeti menşeli söz konusu ürün ihracatçılarının dampingli ihracata devam etme eğilimlerinin devam etmekte olduğuna işaret etmektedir.
d) Önleme tabi ülkenin Türkiye pazarındaki durumu
(1) 70 milyonu aşan nüfusu, 19,4 milyonu Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumlarında, 2,5 milyonu Yükseköğretimde olmak üzere yaklaşık toplam 21,9 milyon öğrencisiyle Türkiye kırtasiye ürünlerinde yüksek tüketim potansiyeli olan bir ülkedir ve ÇHC için de önemli bir pazardır. Önlem konusu ürünlerdeki yıllık tüketim artış eğiliminde olup talep canlıdır, bu durum Türkiye’yi ÇHC üreticileri ve ihracatçıları için cazip kılmaktadır.
(2) Türkiye’deki çok sayıda ithalatçı uzun yıllardır ÇHC’den kalem ithalatı yapmaktadırlar. Türkiye’den çok sayıda ithalatçı ile ÇHC’den çok sayıda ihracatçı firma gerek Çin’deki ve Türkiye’deki, gerekse de başka ülkelerdeki fuarlarda sık sık karşı karşıya gelmekte, özel ziyaretler yapmakta, karşılıklı bilgi alışverişinde bulunmaktadırlar.
(3) Sonuç olarak, ÇHC üreticileri/ihracatçıları Türkiye pazarı, rekabet şartları, dağıtım ve pazarlama kanalları, ürünler ve fiyat seviyeleri hakkında iyi derecede bilgiye sahiptirler.
(4) Yukarıda ifade olunduğu üzere, ithalat fiyatlarının da işaret ettiği gibi önlem sonrasında dampingli ithalatın kompozisyonunda bir değişikliğin ortaya çıktığı ancak önlemin kalkması halinde dampingli ithalatın fiyatlarının düşmesine uygun bir pazar ortamının mevcut olduğu değerlendirilmektedir.
e) Talebi etkileyen unsurlar
(1) Yerli üretim dalında yapılan incelemeler sonucu üreticinin yeterli deneyim ve üretim teknolojisine sahip olduğu; yerli üretim dalını oluşturan firmaların esas soruşturmada belirlendiği üzere yurtiçinde talep edilen ağaç cidarlı kalemleri ürettiği doğrulanmıştır. Bununla birlikte, yukarıda da değinildiği üzere ÇHC’de yerleşik üretici/ihracatçı firmaların satış/pazarlama stratejilerinde düşük fiyatın ve çeşitliliğin ön plana çıktığı anlaşılmaktadır. Buna paralel olarak söz konusu sektörde faaliyet gösteren ithalatçılardan alınan bilgilere göre talebi etkileyen en önemli unsurun düşük fiyat ve çeşitlilik olduğu bilgisi desteklenmiş, pazar payını artırmak isteyen ihracatçılar için fiyata dayalı rekabetin temel strateji olduğu belirlenmiştir.
(2) Bazı ithalatçı firmalar tarafından, yerli üretim dalının uzun süreden beri sınırlı çeşitte kalem üretimi yaptığını, oysa ithal edilen muhtelif tipte kalemler ile tüketici talebinin daha iyi karşıladığını iddia etmiştir. Ancak, yürürlükte bulunan önlemin amacı yerli üreticinin ürettiği kalemler dışındaki kalemlerin Türkiye piyasasına girişini engellemek değil, dampingli fiyatların neden olduğu haksız rekabeti ortadan kaldırmak olup, herhangi bir ülkeden kalem ithalatı yapmanın önünde bir engel bulunmamaktadır.
f) Genel değerlendirme
(1) Yapılan incelemede, gösterge niteliği taşıyan damping marjı hesabının ÇHC’nin Türkiye’ye ihracatında oluşan fiyatların halen önemli ölçüde dampingli olduğuna işaret ettiği; uluslararası pazarlarda büyük paya sahip olan söz konusu ülkenin bu payını koruduğu ve 1999-2006 dönemi Çin ihracat istatistiklerine göre ÇHC’nin önlem konusu ürünler ihracat miktarının %98,6’lık bir büyüme gösterdiği; ortalama yıllık %10,3’lük bir büyümeyi ifade eden Çin’in miktar bazındaki ihracat rakamlarındaki bu hızlı gelişme, Dünya genelinde gerek alternatif yazım gereçlerinden, gerekse de bilgisayarlaşma ve teknoloji kullanımının yaygınlaşmasından dolayı tüketiminin pek artmadığı düşünülen önlem konusu ürünlerde ÇHC’nin giderek pazar payını arttırdığını göstermektedir. Ayrıca ABD gibi büyük bir pazarın Çin Halk Cumhuriyeti menşeli kurşun kalemler ve boyama kalemlerine 1994 yılından bu yana dampinge karşı önlem uygulaması ve bu önlemleri en son 2005 Kasım tarihinde tekrar uzatması söz konusu ülkenin dampingli fiyatlarla ihracat yapmaya devam ettiğine işaret etmektedir. Bu bilgiler ışığında önlemlerin yürürlükten kalkması durumunda ÇHC’nin Türkiye piyasasına dampingli fiyatlarla ihracat yapmaya devam etmesinin muhtemel olduğu anlaşılmaktadır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Zararın Devam Etmesi veya Yeniden Meydana Gelmesi ihtimali
Genel
MADDE 9 – (1) Önlemin yürürlükte olduğu dönemde, yerli üretim dalında zarar durumu ve önlemin yürürlükten kalkması halinde zarara etki edebilecek muhtemel gelişmeler incelenmiştir. Bu çerçevede, ithalatın miktarı ve muhtemel gelişimi, fiyatlarının gelişimi, fiyat baskısı ile yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri incelenmiştir. İthalat, gözden geçirme dönemini de kapsayan 2002–2007 ilk 9 aylık verileri bazında incelenmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Önlem Konusu İthalatın Gelişimi
Maddenin genel ithalatı, önlem konusu ülkeden ithalatı ve genel ithalat içindeki payı
MADDE 10 – (1) Kurşun kalemlerin genel ithalatına dair TÜİK verilerine göre, söz konusu ithalat önlem yürürlüğe girmeden önce 2002 yılında 438.335 gros iken önlem yürürlüğe girdikten sonra 2003 yılında azalarak 328.116 grosa düşmüş, 2004’te 355.600 grosa çıkmış, 2005 yılında ise ciddi bir artış göstererek 1.011.139 grosa yükselmiş, 2006 yılında 989.499 grosa gerileyerek, 2007/9 aylık dönemde 533.043 gros olarak gerçekleşmiştir. Ç.H.C.’nin toplam ithalat içerisindeki payı ise önlem yürürlüğe girmeden önceki yıl olan 2002’de %57,91 iken 2003’de önemli ölçüde düşerek %12,66’ya, gerilemiş 2004, 2005, 2006 ve 2007/9 aylık dönemde ise sırasıyla %12,66, %12,71, %10,75, %13,28 ve %23,23 seviyesinde gerçekleşmiştir. Diğer ülkelerden yapılan ithalat incelendiğinde ise önlemin yürürlükte olmadığı 2002 yılında söz konusu ülkelerin toplam ithalat içerisindeki payı %42,09 iken Ç.H.C.’ye karşı söz konusu soruşturma açıldıktan ve alınan önlem yürürlüğe girdikten sonra artarak 2003 yılında %87,34, 2004’den itibaren ise sırasıyla %87,29, %89,25, %86,72 ve 2007/9 aylık dönemde de %76,77 olarak gerçekleşmiştir.
(2) Boyama kalemlerinin toplam ithalatına bakıldığında, 2002 yılında ithalatın 1.141.383 gros olduğu, 2003 yılında azalarak 896.848 grosa gerilediği, 2004 yılında 529.168 grosa düştüğü, 2005 yılında 657.901 grosa çıktığı, 2006 yılında tekrar artarak 913.821 grosa ulaştığı, 2007/9 aylık dönemde ise tekrar düşerek 616.599 grosa gerilediği gözlemlenmiştir. Ç.H.C.’nin toplam ithalat içindeki payının ise önlem yürürlüğe girmeden önceki yıl olan 2002’de %70,56 olarak gerçekleştiği, önlem yürürlüğe girdikten sonra ithalatın 2003 ve 2004 yıllarında önemli ölçüde pazar kaybederek sırasıyla %30,59 ve %23,96 seviyesine gerilediği, 2005–2007/9 aylık dönem için sırasıyla %7,86, %18,25 ve %18,38 olarak gerçekleştiği görülmüştür. Boyama kalemlerinin diğer ülkelerden ithalatına bakıldığında ise söz konusu ülkelerin toplam ithalat içindeki payının önlemin yürürlükte olmadığı 2002 yılında %29,44 olarak gerçekleştiği, önlemin yürürlüğe girmesiyle 2004 ve 2005 yıllarında artarak sırasıyla %69,41 ve %76,04 seviyesine çıktığı, diğer ülkelerden ithalatın 2005–2007/9 aylık dönem arasında sırasıyla %92,14, %81,75 ve %81,62 olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir. Bu durum ÇHC’ye yönelik verginin etkili olduğuna işaret etmektedir.
Önlem konusu ithalatın fiyatlarının gelişimi
MADDE 11 – (1) TÜİK verilerine göre, Ç.H.C. menşeli kurşun kalemlerin ortalama fiyatı, önlem öncesi 2002 yılında 1,42 ABD Doları/gros iken, düzenli biçimde artarak 2006 yılında ortalama birim fiyat 5,58 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiş, 2007/9 döneminde ise ithalat birim fiyatı 5,51 ABD Doları/gros olarak TÜİK verilerine yansımıştır. Diğer ülkelerden yapılan kurşun kalemler ithalatında fiyatlar 2002 yılında 4,59 ABD Doları/gros, 2003, 2004, 2005 yıllarında 3,8 ABD Doları/gros olmuş, 2006 ve 2007/9 döneminde ise sırasıyla 3,64 ve 3,51 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiştir.
(2) Boyama kalemlerinin Ç.H.C.’den yapılan ithalatında oluşan ortalama fiyatlara bakıldığında, fiyatlar 2002 yılında 1,01 ABD Doları/gros iken önlem yürürlüğe girdikten sonra sürekli artarak 2005 yılında 6,09 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiş, 2006 yılı ve 2007/9 döneminde tekrar düşerek sırasıyla 3,80 ABD Doları/gros ve 5,10 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiştir. Diğer ülkelerden yapılan ithalatta ise fiyatlar 2002 yılında 2,38 ABD Doları/gros, 2007/9 döneminde ise artmaya devam ederek 5,33 ABD Doları/gros olarak gerçekleşmiştir.
Fiyat baskısı
MADDE 12 – (1) Önlemin yürürlükten kalkması durumunda yerli üretim dalı fiyatları üzerinde oluşabilecek muhtemel etkiyi görmek amacıyla 2007 yılı ilk 9 aylık dönem için fiyat baskısı hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamada ihraç fiyatı olarak 2007/9 aylık döneme ait TÜİK ithalat istatistiklerinde yer alan ortalama CIF fiyatları baz alınmıştır. Fiyat baskısı hesaplanırken, CIF ithal fiyatlarının üzerine gümrük vergisi (%2,7) ve diğer ithal masrafları (%4) ilave edilerek, şikayet konusu ürünlerin ithal maliyeti şikayetçi yerli üreticinin olması gereken satış fiyatları ile karşılaştırılmıştır. Mevcut dampinge karşı önlemin dikkate alınmadığı bu hesaplamaya göre kurşun kalemler için hesaplanan fiyat baskısı CIF değerin %54’ü oranındadır.
(2) Boyama kalemleri için ise aynı yöntemle yine 2007/9 dönemi için CIF değerin %106,74’ü oranında fiyat baskısı hesaplanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Yerli Üretim Dalının Durumu
Yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri
MADDE 13 – (1) Önlem konusu ithalatın yerli üretim dalı üzerindeki etkisinin belirlenmesinde, yerli üretim dalını temsil eden Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. ile Fatih Kalem San. ve Tic. A.Ş. firmalarının kurşun ve boya kaleme ilişkin toplam verileri esas alınmış olup, mümkün olduğu ölçüde ürüne ilişkin veriler kullanılmıştır.
(2) Yerli üretim dalının ekonomik göstergelerindeki değişimin sağlıklı bir şekilde incelenmesi amacıyla Yeni Türk Lirası bazındaki veriler için yıllık ortalama Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kullanılarak enflasyondan arındırılmış reel değerler kullanılmıştır.
a) Yerli üretim dalının üretimi, kapasite ve kapasite kullanım oranı
(1) Yerli üretim dalının ağaç cidarlı kalemlerde 2004 yılında 100 olan üretim miktar endeksi, 2005 yılında 107’ye, 2006 yılında 115’e çıkmış, SD’de ise 110 olarak gerçekleşmiştir.
(2) Yerli üretim dalının, ilgili üründe 2004’de 100 olarak alınan kapasite endeksi, 2005, 2006 ve SD’de değişmemiştir. Kapasite kullanım oranı 2004’de % 52, 2005’de %56, 2006’da % 60 olarak gerçekleşmiş, SD’de ise %76 seviyesinde olmuştur.
b) Yerli üretim dalının iç piyasa satışları ve pazar payı
(1) Yerli üretim dalının, ilgili üründe 2004 yılında 100 olan yurtiçi satış miktar endeksi, 2005’te 75’e gerilemiş, 2006’da 80’e yükselmiş, SD’de ise 99 olarak gerçekleşmiştir.
(2) Yerli üretim dalının, ilgili üründe 2004 yılında 100 olan yurtiçi pazar payı, 2005 yılında %41,22, 2006 yılında %43,79 iken, SD’de %54,59 olarak gerçekleşmiştir.
c) İhracat
(1) Yerli üretim dalının, ilgili üründe 2004 yılında 100 olan ihracat miktar endeksi, 2005’te 74’e, 2006’da 62’ye erişmiş, SD’de ise 80 olarak gerçekleşmiştir.
(2) Bununla birlikte ihracatın toplam satışlar içindeki oranı çok büyük boyutlarda olmadığından finansal göstergelere ciddi boyutlu bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.
ç) Stoklar
(1) Yerli üretim dalının, ilgili üründe 2004 yılında 100 alınan stok düzeyi endeksi, 2005’te 102’ye, 2006’da 85’e erişmiş, SD’de ise 73 olarak gerçekleşmiştir.
d) İstihdam
(1) Yerli üretim dalının, ilgili üründe çalışanlarının sayısı endeks olarak 2004-SD arasında sırasıyla 100, 111, 105 ve 117 olarak gerçekleşmiştir.
e) Ücretler
(1) Yerli üretim dalının, ilgili ürün üretiminde çalışan işçilerinin toplam ücret endeksi 2004 yılında 100 iken, 2005 yılında 96, 2006’de 104 olarak gerçekleşmiş, SD’de ise 94 olmuştur.
f) Verimlilik
(1) Yerli üretim dalının, ilgili ürün üretiminde çalışan işçi başına verimlilik endeksi 2004 yılında 100 iken, 2005’te 97, 2006’da 110 olarak gerçekleşmiş ve SD’de ise 94’e gerilemiştir.
g) Yurtiçi fiyatlar ve maliyetler
(1) Yerli üretim dalının, ilgili üründe ağırlıklı ortalama yurtiçi birim satış fiyatı endeksi, 2004 yılı 100 alındığında, 2005’te 101’e yükselmiş, 2006’da 100 olarak gerçekleşmiş, SD’de ise 96 olmuştur.
(2) Buna karşın, yerli üretimin, ilgili üründe ağırlıklı ortalama birim sınai maliyet endeksi 2004 yılında 100 alındığında, 2005’de 107, 2006’da 116, SD’de ise 99 olarak gerçekleşmiş, ağırlıklı ortalama birim ticari maliyet endeksi ise 2004 yılında 100 alındığında, 2005’te 99’a düşmüş, 2006’da 101 olmuş, SD’de ise 83 olarak gerçekleşmiştir.
ğ) Kârlılık
(1) Yerli üretim dalının ilgili ürüne ilişkin toplam kârlılığı 2004’de 100 olarak kabul edildiğinde 2005’de 124’e yükselmiş, 2006’da 130 olmuş, SD’de ise 176 olarak gerçekleşmiştir. Birim kârlılık endeksi ise 2004 yılında 100 iken, 2005’te 124’e yükselmiş, 2006’da 122, SD’de ise 165 olarak gerçekleşmiştir.
h) Nakit akışı
(1) Yerli üretim dalının nakit akışı, 2004 yılında 100 iken, bu rakam 2005’te 120 olarak gerçekleşmiş, 2006’da 123’e yükselmiş, SD’de ise 159 olmuştur.
ı) Özkaynakların kârlılığı ve yatırım hasılatı
(1) Yerli üretim dalının tüm faaliyetlerine ilişkin, 2004 yılı itibariyle 100 kabul edilen özkaynak kârlılığı (Kâr/Özkaynak) endeksi 2005’de 197 olmuş, 2006’da 187, SD’de ise 227 olarak gerçekleşmiştir. Yatırım hasılatı (Kâr/Aktif Toplamı) endeksine bakıldığında ise 2004 yılında 100 iken 2005’te 156’ya, 2006’da 139’a gerilemiş, SD’de ise 93 olarak gerçekleşmiştir.
i) Sermaye artışı
(1) Yerli üretim dalının tüm faaliyetlerine ilişkin, 2004 yılında 100 olan özsermaye endeksi 2005’te 63, 2006’da 69 SD’de ise 78 olarak gerçekleşmiştir.
j) Büyüme
(1) Yerli üretim dalının tüm faaliyetlerine ilişkin aktif büyüklüğü gerçel olarak 2004 yılında 100 iken 2005’te 74, 2006’da 79, SD’de ise 145 olarak gerçekleşmiştir.
k) Yatırımlardaki artış
(1) Yerli üretim dalının ilgili üründeki tevsi yatırımları endeks olarak 2004 yılında 100 iken 2005’te 20, 2006’da 95, SD’de ise 8 olarak gerçekleşmiştir. Yerli üretim dalının yenileme yatırımları endeksi, 2004 yılında 100 iken, 2005’te 135, 2006’da 230, SD’de ise 266 olarak gerçekleşmiştir.
l) Damping marjının büyüklüğü
(1) Yapılan hesaplamalarda damping marjlarının önemli oranlarda olduğu tespit edilmiştir.
Ekonomik göstergelerin değerlendirilmesi
MADDE 14 – (1) 2004-2006 yıllarını kapsayan gözden geçirme döneminde yerli üretim dalının zarar göstergelerinde temel olarak önlemin etkisiyle düzelme görüldüğü belirlenmiştir. Ağaç cidarlı kalemlerin üretim miktarında artış sağlanmış, buna paralel olarak yurtiçi satış miktarında da artış yaşanmıştır.
(2) Satışlarda oluşan birim fiyatlar ile maliyetler karşılaştırıldığında ise, satış fiyatları ile sınai ve ticari maliyetlerin birlikte artış gösterdiği tespit olunmuştur.
(3) Diğer ekonomik göstergelerden istihdam düzeyinde, ürün karlılığında, net satışlarda, dönem net karında, aktif büyüklükte, yenileme yatırımlarında artışlar gözlemlenmiştir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Zararın Devam Etmesi veya Yeniden Meydana Gelmesi İhtimali
MADDE 15 – (1) Yönetmeliğin 35 inci maddesi hükümleri gereğince, önlemin yürürlükten kalkması halinde yerli üretim dalında önleme konu ülke menşeli dampingli ithalattan kaynaklanan zararın devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olup olmadığı değerlendirilmiştir.
a) Önleme konu ülkede sektörün durumu
(1) Çin Halk Cumhuriyeti birçok sektörde olduğu gibi kırtasiye sektöründe de oldukça geniş bir üretim altyapısına ve yüksek üretim kapasitesine sahip bulunmakta ve sürekli kapasite artışı gerçekleştirmektedir. ABD’nin Temmuz 2000 tarihinde yürürlükte bulunan Ç.H.C. menşeli kurşun kalemler için yürüttüğü nihai gözden geçirme soruşturması bildiriminde yazım araçları ile ilgili hazırlanmış bir pazar raporuna göre, 2003 yılında Ç.H.C.’de 400’e yakın kurşun kalem üreticisi firma faaliyette bulunmaktadır.
(2) Avrupa Yazım Araçları Üreticileri Birliği-EWIMA’nın yayınladığı Çin 1999-2006 yılı ihracat istatistiklerinden de görüleceği üzere, ÇHC’nin 1999 yılında 37.562.000 gros olan önlem konusu kalemler ihracatı 2006 yılında 74.590.000 gros’a yükselmiştir. Bu ortalama yıllık %10.3’lük bir büyümeyi ifade etmektedir.
(3) Bir başka ifade ile de, Çin’in önlem konusu kalemler ihracat miktarı 7 yılda yaklaşık 2 katına çıkmıştır.
(4) Dünya Ticaret Merkezi (ITC-International Trade Center) verilerine göre ise ÇHC 2006 yılında dünya toplam ağaç cidarlı kalemler ihracatının %30’unu, gerçekleştirerek ihracatçı ülkeler arasında ilk sırada yer almaktadır. Her iki kaynaktan elde edilen veriler ışığında, söz konusu ülkenin yüksek üretim ve ihracat kapasitesiyle dünya pazarına hakim konumda olduğu; mevcut ihracat kapasitesinin Türkiye pazarının 20-30 katı büyüklüğe sahip olduğu anlaşılmaktadır.
(5) Bu gelişme ÇHC’nin gerçekleştirdiği yatırımlarla kurulu kapasitesini artırdığını ve artan üretim kapasitesi doğrultusunda da ihracat miktarını önemli oranda artırdığını göstermektedir. Önlemin kalkması durumunda, mevcut fiyat düzeyi ile ÇHC’den Türkiye’ye önlem konusu ürünlerin ihracatının herhangi bir üretim veya kapasite sorunu olmadan hızla artması kuvvetle muhtemeldir.
b) Önlem konusu ithalatın ve fiyatlarının değerlendirilmesi
(1) 2004-2007/9 dönemini kapsayan gözden geçirme döneminde ağaç cidarlı kalemler ithalatında %29,94 oranında artış gerçekleşirken, söz konusu ürünün ÇHC’den gerçekleştirilen ithalatında uygulanan önleme rağmen %37,92’lik bir artış yaşandığı belirlenmiştir. Bunun yanında önleme konu ürünlerin ÇHC’den ithalatında oluşan fiyatların önlemin devam etmemesi durumunda yerli üretim dalı fiyatlarını baskı altında tutarak satış fiyatlarını olması gereken seviyede belirlemesine engel olacağı muhtemeldir. Avrupa Birliği üyesi ülkelere ÇHC’den yapılan ihracatın birim fiyatlarının ülkemize yapılan ihracattan daha düşük birim fiyatlara sahip olmasının dampingli ithalatın birim fiyatlarının önemli ölçüde düşme potansiyeli olduğuna işaret etmektedir.
c) Türkiye pazarının değerlendirilmesi
(1) 70 milyonu aşan nüfusu, 19,4 milyonu Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumlarında, 2,5 milyonu Yükseköğretimde olmak üzere yaklaşık toplam 21,9 milyon öğrencisiyle Türkiye kırtasiye ürünlerinde yüksek tüketim potansiyeli olan bir ülkedir ve ÇHC için de önemli bir pazardır. Önlem konusu ürünlerdeki önemli sayılabilecek düzeyde bulunan ve artış eğilimi içinde olan talep canlıdır, bu durum Türkiye’yi ÇHC üreticileri ve ihracatçıları için cazip kılmaktadır.
(2) Türkiye’deki çok sayıda ithalatçı uzun yıllardır ÇHC’den kalem ithalatı yapmaktadırlar. Türkiye’den çok sayıda ithalatçı ile ÇHC’den çok sayıda ihracatçı firma gerek Çin’deki ve Türkiye’deki, gerekse de başka ülkelerdeki fuarlarda sık sık karşı karşıya gelmekte, özel ziyaretler yapmakta, karşılıklı bilgi alışverişinde bulunmaktadırlar.
(3) Sonuç olarak, ÇHC üreticileri/ihracatçıları Türkiye pazarı, rekabet şartları, dağıtım ve pazarlama kanalları, ürünler ve fiyat seviyeleri hakkında iyi derecede bilgiye sahiptirler.
(4) Türkiye’nin ağaç cidarlı kalemler tüketiminin gözden geçirme döneminde % 29 oranında arttığı tespit edilmiştir. ÇHC’nin söz konusu üründeki pazar payında ise artış gözlemlenmiştir. Yerli üretim dalı ile birlikte önleme rağmen ÇHC’nin de pazar payını artırabilmesi ÇHC’li ihracatçıların Türkiye pazarını iyi tanıdıklarını, dağıtım kanallarına kolaylıkla erişebildiklerine işaret etmektedir.
ç) Genel değerlendirme
(1) Yapılan inceleme sonucunda önleme konu ülkenin, önemli büyüklükte üretim ve ihracat kapasitesine sahip olduğu, bununla birlikte fiyat esaslı rekabet stratejisi izlediği; kapasitesinin Türkiye üretim ve talebiyle kıyaslanamayacak büyüklükte olduğu; ağaç cidarlı kalemler için alınan damping önleminin etkili olduğu; ancak halihazırda önlemin etkisiz kılınmasına ilişkin yürütülen soruşturma neticesinde Tayland’a karşı yürürlükte bulunan damping önleminin de işaret ettiği üzere ÇHC menşeli ithalatta damping eğiliminin devam ettiği; diğer taraftan önleme rağmen ithalatın arttığı; bunun söz konusu ülkede yerleşik üretici/ihracatçıların Türkiye pazarını iyi tanıması nedeniyle dağıtım kanallarına kolay nüfuz edebileceğini gösterdiği; ayrıca, gerek soruşturma kapsamında gösterge niteliğinde yapılan hesaplamaların ABD’nin uzun süredir önleme konu ülkeye karşı damping önlemi uygulamasının ÇHC’de yerleşik üretici/ihracatçıların dampingli ihracata devam ettiklerini gösterdiği, önlemin yürürlükten kalkması durumunda ÇHC menşeli dampingli ithalatın devam etmesi veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olduğu değerlendirilmiştir. Diğer taraftan, ithalat fiyatlarının önlemin yokluğunda yerli üretim dalı fiyatlarını ciddi oranda baskı altında tutacak düzeyde olduğu; yerli üretim dalının üretim ve satışa yönelik göstergelerinde önlemin etkisiyle düzelme görülmesine karşın, ÇHC’ye karşı uygulanmakta olan önlemlerin kalkması durumunda ihracatın dampingli fiyatlarla Türkiye’ye yönelmesine ve bunun sonucunda yerli üretim dalında zararın yeniden meydana gelmesine yol açmasının muhtemel olduğu değerlendirilmektedir.
BEŞİNCİ KISIM
Sonuç
Karar
MADDE 16 – (1) Soruşturma sonucunda, yürürlükteki önlemlerin ortadan kalkması durumunda dampingin ve zararın devam etmesi veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olduğu tespit edildiğinden, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2003/1 sayılı Tebliğ ile uygulanmakta olan dampinge karşı önlemin, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu’nun kararı ve Bakan’ın onayı ile aşağıda tanımı ve menşe ülkesi belirtilen eşyanın Türkiye’ye ithalinde karşısında gösterilen şekilde uygulanmaya devam edilmesine karar verilmiştir.
Uygulama
MADDE 17 – (1) Gümrük idareleri, Karar maddesinde gümrük tarife pozisyon numarası, tanımı ve menşe ülkesi belirtilen maddenin ithalatında karşılarında gösterilen oranda dampinge karşı vergiyi tahsil ederler.
Yürürlük
MADDE 18 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür.
